Kiralık ev ve otellerde gizli kamera riski! Nasıl anlaşılır?

Gaye Yıldırım/Muhabir


Ailesi ile huzurlu bir tatil yapmak isterken neredeyse zehir olan ABD’li profesör Jeffrey Bigham, hikayesini bir blog yazısında anlattı. Yılbaşı tatili için kalacağı eve vardığında biri salonda biri de tuvaletin kapısında olmak üzere iki kamera buldu. Hemen onları fişten çekip, şikayette bulundu.


Bigham yazısında şunları paylaştı: “Ailem ve ben geçtiğimiz kış tatilinde bir ev kiraladık. Bir gün sonra ise bu salondaki ve banyo girişindeki kamerayı keşfettik.”


GİDEREK DAHA FAZLA GÖZETLENİYORUZ

Giderek daha fazla gözetlendiğimiz bir dünyada hepimizin nasıl yaşayacağımızı dikkatle düşünmesi gerekiyor. Artık her şeyi kaydetmenin bu kadar kolay olması da dehşete düşürüyor.


“O kameranın önünde özellikle tuhaf bir şey yaptığımızı düşünmüyorum, ancak iki yaşındaki çocuğumun bu kameranın önünde çıplak koşmuş olması çok muhtemel.”


ONAYI SİZ VERMİŞ OLABİLİRSİNİZ

Bazı günlük daire kiralama şirketlerinin kurallarını okumadan onayladığınızda, oturma odalarını, koridorları ve mutfakları içerebilecek  ‘ortak alanları izleyen’ kameraların olmasına onay vermiş olabilirsiniz.


Türkan Şoray'ın kardeşi neden intihar etti? 27 yıl önce neler oldu?

Türkan Şoray'ın kardeşi neden intihar etti? 27 yıl önce neler oldu?

Ancak kameralar konuklar için gözle görülebilir bir yerde olmalı, gözetleme konusunda konuklar uyarılmalı ve rezervasyon yaparken kayda alınmayı kabul etmeleri açık bir şekilde istenmelidir.


Kamera2

Kamera2


AÇIKÇA BELİRTİLMELİ VE MAHREMİYET İHLAL EDİLMEMELİ


Peki gittiğimiz bir otel veya dairede gizlice kamera kaydına alındığımızı fark edersek neler yapabiliriz? Fark etmeden sözleşmede onay vermiş olsak bile yasal yollara başvurabilir miyiz? Tüm merak edilenleri Avukat Elvan Kılıç ile konuştuk.


Kameraları ve gürültü izleme cihazları gibi güvenlik önlemlerine, rezervasyon sırasında açıkça belirtildiği ve kimsenin mahremiyetini ihlal etmediği sürece izin verileceğinin altını çizen Elvan Kılıç, “Cihazlarla ilgili kurallar tüm kameralar, kayıt cihazları, akıllı cihazlar ve izleme cihazları için geçerlidir” dedi.


“Yalnızca dış kapı, garaj kapısı gibi herkese açık alanlar veya ortak bir alanı izleyen ve rezervasyondan önce açıkça belirtilmiş olan cihazlara izin verilir. Ortak alanlara uyku alanları veya banyolar dahil değildir. Açıkça belirtilen kamera da görünür bir yerde olmalıdır.”


İHLALLER SIKLIKLA YAŞANIYOR

Her ne kadar şartlar bu şekilde belirlenmiş olup güven veriyor olsa da uygulamada söz konusu şartların ihlali çok sık görülen bir durum.


Elvan Kılıç, konaklamaya ait bütün sürecin internet üzerinden yapılmasının da bu ihlalleri kolaylaştırdığını söyledi. “Bu yüzden misafir olarak kalacak kişinin bütün onay metnini okuması gerekir. Ev sahibinin de bu hususlarda gerekli bilgilendirmeyi açıkça yapması oldukça önemli.”


ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ HAKKINA AYKIRI

Kiralamalarda ses veya görüntülü herhangi bir kaydın alınması en temel kişilik haklarından olan, gerek anayasal gerekse de Uluslararası sözleşmelerle korunan ‘özel hayatın gizliliği’ hakkının ihlalini oluşturmakta ve Anayasa madde 20, AİHS madde 8 ve TCK madde 134 gereğince şikâyet hakkının söz konusu olduğunu belirten Elvan Kılıç, sözlerini şöyle sürdürdü.


Özel hayatın gizliliği hakkının ihlali ile ilgili hem yerel mahkemeler hem de AIHM’in değerlendirdiği en temel konu şahsın mahremiyetinin korunacağına ilişkin makul beklenti içinde olup olmamasıdır. Eğer kişi böyle bir beklenti içerisinde ise bu zaman kişinin kamera kaydının alınması şüphesiz ki bu mahremiyeti ihlal eden eylem olarak nitelendirilmelidir. Kiralanan otel veya daire bir kimse için diğer kişilerle paylaştığı ortak alan değil mahrem ve özel alan niteliğindedir. Bu nedenle kişinin mahrem ve özel alanına kamera yerleştirilmesi kişinin bilgisi dahilinde olsa bile özel hayatının gizliliğinin ihlalini oluşturmaktadır.”


GİZLİ KAMERALARI NASIL BULABİLİRİZ?

Bununla birlikte, konuklara belirtilmeyen kameraların bulundurulması zaten yasak. Ancak bu, olmayacağı anlamına gelmez. Kanepelerin arasına sıkıştırılmış kameralardan tutun, kalem şeklinde kameralara kadar pek çok şekilde izlenmeniz mümkün.


Gizlice kayda alınmaktan endişe duyanlar için, seyahatinizin tadını çıkarırken içinizin rahat olmasını sağlayacak şekilde kameraları kontrol etmenin çeşitli yolları…


-Gizli kameraları bulmanın en kolay yolu eski tarz bir taramadır. Tüm ışıkları kapatın ve bir el fenerini veya telefonunuzun fenerini odanın içinde gezdirin. Bunu yavaş ve kontrollü bir şekilde yapın. Eğer bir gizli kamera varsa merceği ışığı geri yansıtır.


-Çalar saatler, duş başlıkları veya duman dedektörleri gibi kamerayı kolayca gizleyebilecek öğeleri kontrol edin.


-En dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de aynalar ve onları kontrol etmenin birkaç yolu var. Arkasını kontrol etmek için öncelikle aynanın duvardan kalkıp kalkmadığına bakın. İkinci olarak tırnak testini deneyin. Parmağınızı aynanın yüzeyine koyduğunuzda, parmağınız ile yansıması arasında boşluk varsa normal bir ayna, boşluk yoksa iki yönlü ayna olarak değerlendirilebilir. Alternatif olarak tüm ışıkları söndürün ve telefon flaşınızı aynaya doğru tutun. Işığın yalnızca yansımasını görebiliyorsanız, bu muhtemelen normal bir aynadır. Eğer iki yönlü ise arkadaki alanı görebilirsiniz.


-Mülkün Wi-Fi erişimine erişiminiz varsa hangi cihazların bağlı olduğunu görmek için bir tarama yapın; ancak mülkün birden fazla ağı olabileceğini ve tüm kameraların çevrimiçi olmasının gerekmediğini unutmayın.


-Düzenli olarak seyahat ediyorsanız, profesyonel bir gizli kamera dedektörü alabilirsiniz.