Geleneksel pazarlama yöntemlerine ve satış faaliyetlerine e-ticaret’i de ekleyen firmaların sayısı her geçen gün artıyor.
Küçük ve orta ölçekli işletmeler için de uygun bir ticaret sistemi olan e-ticaret, firmaların belirli bir satış noktasının dışına çıkarak satışların artmasına ve daha hızlı bir şekilde ödemelerin alınmasına olanak sağlıyor. Fiziki mağaza sahibi olan işletmeler için önemli bir satış kanalı olan e-ticaret, az maliyetle ürünlerini tüketici ile buluşturmak isteyen herkesin ilgi alanında. Peki bu konuda dikkat edilmesi gerekenler neler?
Avukat Elvan Kılıç, "E-Ticaret; hukukumuzda Elektronik Ticaretin düzenlenmesi hakkındaki kanun ile düzenlenmiş olup bu kanun 2014 yılında Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Bu Kanunun amacı, elektronik ticarete ilişkin esas ve usulleri düzenlemek olup ticari iletişimi, hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıların sorumluluklarını, elektronik iletişim araçlarıyla yapılan sözleşmeler ile elektronik ticarete ilişkin bilgi verme yükümlülüklerini ve uygulanacak yaptırımları kapsamaktadır" diyor ve konu hakkında şu bilgileri veriyor
E-Ticaret Nasıl Yapılır?
E-ticaret yapabilmek için ilk öncelikle vergi mükellefi olmak gerekmektedir. Vergi mükellefi olmak fatura kesebilmek gibi bir yükümlülük getirmektedir.
Bir e-ticaret yazılımına sahip olmak gerekmektedir.
Ürün ve hizmetlerin teslimat yönünü belirlemek gerekir.
Yapılacak olan E-Ticaretin kanuna uygun olması gerekmektedir. Ayrıca Kişisel verilere ilişkin KVKK kapsamında titiz bir şekilde E-ticaret yapmak da bir diğer önemli noktadır.
E- ticaret çerçevesinde uyulması gereken bazı kurallar vardır. Bunlardan en önemlisi satış aşamasında uyulması gerekilen kurallardır. Bu kurallar:
E-ticaret firmaları, kullanıcıların kolaylıkla ulaşabilecekleri şekilde ana sayfalarda, kendilerini tanıtan bilgilere yer vermek zorundadır. Merkez adresleri, iletişim numaraları, işletme adı ya da tescilli marka gibi bilgilere, ziyaretçiler tarafından kolaylıkla ana sayfadan ulaşılabilmelidir.
E-ticaret sitesinin ara yüzünden alınan ürün, ek masraflar, toplam bedel gibi bilgilerin yer aldığı sipariş özetine yer verilmelidir. Ayrıca bu sayfada, kullanıcının alışverişten vazgeçmesini ya da siparişini değiştirmesine imkân tanımak da firmaların uyması gereken kurallardandır.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da mesafeli sözleşmelere ilişkin mevzuatta düzenlenmeyen hususlarda kapıdan satış sözleşmelerine yaptığı atıf gereği hem ön bilgilendirme formunda hem mesafeli sözleşmede “cayma hakkına ilişkin maddelerin” 16 (on altı) punto olarak tüketicinin bilgisine sunulması gerekliliği uygulamada yer bulmaktadır.
Ön bilgilendirme kurallarına uyularak yapılan online alışverişlerin ardından siparişin alındığına dair bilgi mutlaka tüketiciye verilmelidir. SMS, telefon, e-posta gibi araçlardan birini kullanarak tekrar bilgi verilmesi de zorunludur.
Siparişin tamamlanmasının ardından onaylanan mesafeli sözleşme, elektronik ya da fiziki ortam aracılığıyla tüketiciye gönderilmelidir. Belli bir ciroyu aşan firmalar e-fatura uygulamasına geçmek konusunda zorunlu tutulurken daha az ciroya sahip e-ticaret firmaları da e-arşiv ve e-fatura uygulamalarını tercih edebilir.
Satış işleminin gerçekleştirilmesinin ardından, e-ticaret sitesinde belirtilen süre içerisinde ürün mutlaka tüketiciye teslim edilmelidir. Eğer herhangi bir teslim süresi belirtilmemişse sipariş tarihinden itibaren 30 gün içerisinde teslimat gerçekleştirilmelidir. Teslimat süresinin aşılması durumunda tüketici, sözleşmeyi feshederek yasal faiziyle birlikte ödediği bedeli talep edebilir.
Tüketici, ürün ve hizmetin satın alınmasının ardından 14 gün içerisinde sözleşmeden cayabilir. Bunu yaparken de herhangi bir sebep göstermesine ya da cezai bedel ödemesine gerek yoktur.
Cayma hakkını kullanmak isteyen tüketiciler, bu durumu e-ticaret sitesine bildirdikten sonra firmalar 14 gün içerisinde ücret ve kargo gibi bedelleri iade etmek zorundadır. Tüketiciler ise cayma hakkını kullandıklarını bildirmelerinin ardından 10 gün içerisinde ürünü, e-ticaret firmasına iletmelidirler.
E-Ticaretin gelişmesinin bir başka önemli öğelerinden biri bu ortamda gönderilen bilginin güvenliği konusudur. Elektronik ticaretin geliştirilmesi için, internet ortamında gerçekleştirilen her türlü iletişime yalnızca işleme taraf olanlarca erişilebilmesinde ısrar etmek gerekmektedir. Bu garanti sağlanmadan gerekli güven ortamı yaratılamayacak, dolayısıyla elektronik ticaret gelişemeyecektir. Özellikle İnternet gibi açık sistemlerin kullanılması suretiyle yapılan elektronik işlemlerde tüketici ve diğer kullanıcılar açısından en önemli konular şunlardır;
Altyapıda yer alan ağ hizmetlerinin güvenliği,
Hukuki işlemlerin güvenlikli olması
Hem işlemler hem de taraflar hakkındaki bilgilerin doğrulanması.
Global enformasyon altyapısı tehlikeden uzak ve güvenilir olmasıdır. Eğer kullanıcılar internetin, haberleşmelerinin ve verilerinin istenmeyen kişilerce elde edilmesi ya da değiştirilmesi konusunda güvenli olduğundan emin olmazlarsa, elektronik ticaretin gelişimi de başarılı olmayacaktır.
Dolayısıyla, güvenli bir enformasyon altyapısı şunları gerektirir:
Güvenilir bir iletişim ağı,
Bu ağlara saldırılardan enformasyon sistemlerini korumak için, etkili araçlar,
İstenmeyen yetkisiz kişilerin kullanımından elektronik enformasyonun güvenli bir şekilde korunmasını sağlamak,
Sistemlerini ve verilerini nasıl koruyacağını bilen iyi eğitimli personel.
Tehlikelerden uzak ve güvenilir bir global enformasyon altyapısı, şifreleme, doğruluğunu tasdik, şifreleme kontrolü, güvenlik duvarı gibi bir dizi teknolojinin etkin ve tutarlı kullanımını gerektirir. İnternette dijital imzayı destekleyen güvenilir onay hizmetlerinin gelişimi özel bir önem taşımaktadır. Hem imzalar hem de güvenli kullanım şifreleme ile ilgili anahtarların kullanımına bağlıdır.
Bir başka husus E-ticaretin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nezdinde yürütülmesidir. Oluşturulan bu sistemde; E-Ticaretin düzenlenmesine ilişkin kanuna göre; kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve diğer gerçek veya tüzel kişiler, elektronik ticaretin gelişiminin izlenebilmesi ve değerlendirilebilmesi amacıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından istenilen bilgileri Bakanlıkça oluşturulan sisteme bildirir. Bakanlık, ticari elektronik ileti onaylarının alınmasına ve reddetme hakkının kullanılmasına imkân tanıyan bir elektronik sistem kurmaya veya kurdurmaya yetkilidir.
Bu Kanun çerçevesinde alınan onaylar Bakanlıkça belirlenen süre içinde sisteme aktarılır. Sisteme aktarılmayan onaylar geçersiz kabul edilir. Alıcılar, sisteme kaydedilen onayları Bakanlıkça belirlenen süre içinde kontrol eder. Bu sürenin bitiminden sonra gönderilen ticari elektronik iletiler onaylı kabul edilir. Alıcılar tarafından reddetme hakkı bu sistem üzerinden kullanılır. Sistemin kurulması, onayların sisteme aktarılması, saklanması, reddetme hakkının sistem üzerinden kullanılması ve sistemin işleyişine ilişkin diğer usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. Bakanlıkça oluşturulan bu sistem üzerinden tespit edilen usulsüzlüklere E-Ticaretin düzenlenmesine ilişkin kanun kapsamında cezai işlem uygulanacaktır.