İştirak nafakası nedir? Kimler iştirak nafakası talep edebilir

İştirak nafakası, velayeti kendisine verilmeyen eş aleyhine, ergin olmayan çocuk lehine herhangi bir talep olmaksızın da hâkim tarafından hükmedilen nafaka türüdür. Bu nafaka türünde eşlerin kusur durumunun hiçbir önemi yoktur. Bu nafaka türündeki amaç ergin olmayan çocuğun yetiştirilmesi, sağlık barınma, eğitim vs. giderlerine velayet kendisine verilmeyen eşin mali gücü oranında katılmasını sağlamaktır. (Medeni Kanun m.182/2)

Mahkeme tarafından daha önce tedbir nafakası adı altında ödenmesine karar verilen nafakanın boşanma ya da ayrılık kararının kesinleşmesi ile iştirak nafakası şeklinde ödenmesine karar verilir.

İştirak nafakası davasına bakmaya 4787 sayılı kanun ile kurulan Aile Mahkemesi görevlidir.

KİMLER İŞTİRAK NAFAKASI TALEP EDEBİLİR?

• Fiili olarak çocuğa bakan eş,
• Çocuğa atanan kayyım,
• Vasi,
• Ayırt etme gücüne (temyiz kudretine) sahip çocuk 

İştirak nafakası nasıl hesaplanır?

Çocuk için ödenecek nafaka miktarı; çocuğun yaşı, eğitim durumu, günün ekonomik koşullarındaki paranın alım gücü ile genel ihtiyaçlarına uygun olarak anne ve babanın mali durumları da gözetilmek suretiyle hâkim tarafından takdir edilir. (TMK m. 330)

Medeni Kanun’un 182/3 maddesine göre hâkim, tarafların istekleri halinde irat şeklinde ödenmesine karar verilen iştirak nafakasının ileriki yıllarda ne miktar arttırılacağını da kararında belirtebilir. Hâkim, iştirak nafakasının, her yıl TEFE/TÜFE, DİE, Döviz Artış Kuru, Altın Fiyatları endeksine göre arttırılacağını kararında belirtmek sureti ile sonraki yıllarda ödenecek nafaka miktarını da belirleyebilir. Hâkim gelecek yıllarda ödenecek nafaka miktarını belirlememiş olması ya da şartların değişmiş olması durumunda nafaka alacaklısı ya da nafaka borçlusu nafaka uyarlama davası açabilir.

İştirak nafakası ödeme yaşı

İştirak nafakasında kural olarak çocuğun 18 yaşını doldurması, evlenmesi ya da mahkeme kararı ile ergin kılınması sureti ile son bulur. (TMK m.328/1) Ancak çocuk ergin olmasına rağmen eğitim hayatına devam ediyorsa eğitim hayatı sonuna kadar (üniversite, yüksek lisans gibi) iştirak nafakası ödenmeye devam edilir.

İştirak nafakası hangi durumlarda kesilir?

• Nafaka borçlusunun ölmesi,
• Çocuğun ergin olduktan sonra eğitim hayatına devam etmemesi,
• Çocuğun evlenmesi.

İştirak nafakası ödenmemesi durumunda ne olur?

İştirak Nafakasının ödenmemesi durumunda icra dairesinde açılacak takip ile cebri icra yoluna gidilir. Kanun koyucu nafakanın alınmasını kolaylaştırmak için bazı tedbirler belirlemiştir:

• Nafaka borçlusunun menkul ya da gayrimenkul mallarının icra yolu ile satılması durumunda satış parasından nafaka alacağı öncelikle ödenir.
• Nafaka alacaklarının tahsili için emekli maaşına haciz konulabilir.
• Nafaka alacağının tahsili için nafaka borçlusunun maaşına haciz konulması durumunda aylık nafaka miktarının tamamı maaştan kesilir.
• Nafaka borçlusunun maaşında önceden haciz olsa bile aylık nafaka miktarı önceki hacizlerden bağımsız olarak maaştan kesilir.
• Nafaka borçlusu, aylık nafaka bedelini ödememesi durumunda nafaka alacaklısının şikâyeti üzerine diğer şartların da mevcut olması durumunda 3 aya kadar tazyik hapsine mahkûm edilecektir.